Kwetsbaar opstellen
Vragen en (mijn) antwoorden?!
(Link naar pdf van dit artikel vind je onderaan het artikel. Zie ook mijn Annek'dote Bewust insluiten, wat je onbewust uitsluit.)
Kwetsbaar
Dat woord maalt al dagen door mijn hoofd.
Je kwetsbaar opstellen.
Ik heb iets tegen het woord ‘kwetsbaar’
Even voor de duidelijkheid: Ik heb niets tegen wat er met het woord bedoeld wordt: namelijk je open en eerlijk opstellen, je gevoelens tonen, transparant zijn.
Dat is zeker een kwaliteit, een kracht.
Maar ja het woord ‘kwetsbaar’…..
Daar zit het woord ‘kwetsen’ in.
En hoe je het wendt of keert het woord ‘kwetsen’ heeft geen positieve/constructieve betekenis.
“Kwetsen staat voor beschadigen, bezeren, beleigen, schofferen, iemand leed aan doen, verbonden.”
Synoniemen voor kwetsen zijn beschadigen, bezeren, beledigen, schofferen, iemand leed aan doen, verwonden.
Dan zou je met je kwetsbaar opstellen, de ander in de gelegenheid stellen om je te bezeren, leed aan te doen?
Daarin vind ik echter geen aanmoediging om je open en eerlijk op te stellen, je gevoelens te tonen, transparant te zijn.
Ik vind het woord dus ongelukkig gekozen. Het is niet het meest geëigende woord voor dat wat het probeert te bewerkstelligen.
Het woord impliceert dat je gekwetst kunt worden.
Ja… hallo……
Alsof je niet gekwetst kunt worden als je je mening ergens over geeft, of alsof je niet gekwetst kunt worden als je het zwijgen ertoe doet.
Voor mij zijn gevoelens, net als gedachten, een gegeven. En het is prima om transparant zijn in wat je voelt. Zoals het ook prima is in mijn optiek om transparant te zijn in wat je denkt. En als je zwijgt? Dan zegt dat iets over jou. Of liever gezegd: daarmee zeg je iets. En wat dat is. Dat weet ik niet. En het is niet aan mij om dan en daar een oordeel over de ander te vellen. Ook al kan ik wel transparant zijn in wat ik daarbij voel. Daarin heb ik ook een keuze.
Als het om gevoelens gaat, wordt de term irrationeel nogal eens gebezigd.
Het heeft geen zin om gevoelens ‘irrationeel’ te noemen. Ze zijn niet rationeel, dat klopt!
Ze zijn emotioneel. Het lijkt erop dat het woord irrationeel het gevoel, het emotionele van een lagere orde bestempelt.
Nu is het ineens een hype om je kwetsbaar op te stellen, je emoties te tonen.
Hoe lang en hoe vaak was het ‘not done’ om je emoties te tonen. Dat het eerder als een zwakte werd gezien.
Mogelijk dat, als gevolg daarvan, het ook regelmatig voorkomt dat, als iemand in tranen is, dit gepaard gaat met ‘sorry’. Sorry, wordt dan gezegd, door degene die in tranen is en haar (of zijn) gevoel uit.
Ga er maar eens op letten. Hoe vaak wordt er sorry gezegd?
“Tranen: een oprechte expressie van wat er in iemand omgaat.”
Als ‘kwetsbaarheid’ een kracht is dan mogen de tranen toch gepaard gaan met een rechte rug in plaats van dat iemand zich ineengedoken zo klein mogelijk maakt?
Tranen mogen er zijn. Het is een oprechte expressie van wat er in iemand omgaat.
Het mooie van het tonen van gevoelens is dat het vaak de ander raakt. Het raakt een gevoelige snaar en daarmee ontstaat verbondenheid.
Het weten wat er in de ander omgaat, het transparant zijn in wat er in jou omgaat: Dit delen maakt het bijzonder.
Daarin is eerder het woord transparantie op haar plaats dan kwetsbaarheid. En of transparantie het meest geëigende woord is weet ik ook niet zeker. Kwetsbaarheid is het voor mij in ieder geval niet.
Het kan zijn dat je lef nodig hebt om te laten zien wat je voelt. Het kan ook zijn dat je dat het, dankzij of ondanks jezelf, heel makkelijk afgaat.
Wat voor mij het belangrijkst is dat je recht doet aan wat je voelt en/of denkt, in het besef dat je vanuit deze openheid een verbinding van binnenuit aangaat.
Betekent dat dan dat je niet gekwetst kunt worden?
Helaas. Nee.
Mensen kunnen zich op een manier gedragen of uiten, dat het kwetsend is voor de ander.
Wat helpt is om gedrag en intentie te onderscheiden van elkaar.
Zelfs bij destructief gedrag, is er ‘ergens’ op z’n minst een gedeelte van de persoon die met dat gedrag iets positiefs wil bereiken (voor zichzelf).
Met andere woorden: iemand heeft een reden met een bepaald gedrag.
Door na te gaan wat de reden, de positieve intentie is achter bepaald gedrag, kun je (zonder dat je het gedrag goedkeurt) makkelijker respect (begrip) opbrengen voor de ander.
Negatieve (ongewenste) gedragingen zijn gemakkelijker te veranderen als er met deze positieve bedoeling rekening wordt gehouden.
Je hanteert dan in feite de pragmatisch nuttige NLP-vooronderstelling[1] dat Ieder gedrag een positieve intentie heeft.
Deze vooronderstelling, ieder gedrag heeft een positieve intentie, is van belang bij het (kunnen) bewerkstelligen van goed contact met de ander. En het goede contact is van belang, wil de ander bereid zijn met je te spreken over alternatieve (constructieve en effectievere) gedragingen om de positieve intentie te verwezenlijken.
“Ieder gedrag heeft een positieve intentie.
En was ooit de beste keuze gegeven het wereldmodel van de persoon.”
NLP-vooronderstelling
Deze vooronderstelling, ieder gedrag heeft een positieve intentie, is van belang bij het (kunnen) bewerkstelligen van goed contact met de ander. En het goede contact is van belang, wil de ander bereid zijn met je te spreken over alternatieve (constructieve en effectievere) gedragingen om de positieve intentie te verwezenlijken.
Een intentie, de bedoeling achter iemands gedrag, kan namelijk vaak op verschillende manieren (gedragingen) bereikt worden.
En mensen hebben dat niet altijd paraat; dat er ook een minder kwetsende, meer respectvolle manier is om deze positieve intentie te realiseren.
Dan is het handig uit te gaan van de NLP-vooronderstelling: dat elk gedrag de beste keuze was, op dat moment beschikbaar en gegeven de mogelijkheden die iemand op dat moment ervaart.
Iemand accepteert een beter alternatief automatisch, mits dat in hun wereldmodel en bij hun positieve intentie past.
Pas door het nadenken achteraf (reflectie) komen mensen op ideeën hoe ze het ‘toen’ anders hadden kunnen doen. Die andere keuze wordt op dat moment pas mogelijk gemaakt dankzij de reflectie achteraf.
Uitgaan van deze vooronderstelling maakt het mogelijk met een zekere mildheid naar de ander of het verleden te kijken.
Betekent dat je vanuit openheid en oprechtheid niet (onbedoeld) kunt kwetsen?
Helaas. Ook dat niet.
Soms kunnen jouw vragen of opmerkingen wel eens veel ongunstiger uitpakken dan jij bedoeld hebt. En ook al lijkt er op het eerste oog niets mis te zijn met jouw manier van communiceren, het kan toch bij de ander in het verkeerde keelgat schieten.
Het is dus belangrijk je dat je let op de reacties die je oproept met jouw gedrag. Dat geeft je de mogelijkheid je gedrag bij te stellen tot je het gewenste effect bereikt hebt.
“De betekenis van de communicatie is de reactie die je oproept.”
NLP-vooronderstelling
Vandaar de andere NLP-vooronderstelling: De betekenis van de communicatie is de reactie die je oproept.
Het is belangrijk om te benadrukken dat het er niet om gaat te bewijzen dat deze vooronderstelling waar is. (Dat zou wel eens heel moeilijk kunnen zijn.) Waar het om gaat is dat het vanwege praktisch nut zinvol is deze vooronderstelling te hanteren.
De winst van deze vooronderstelling is dat je je bewust bent van het feit dat jouw communicatie van invloed is op de ander. Zowel ten gunste als ten ongunste.
In deze vooronderstelling bepaalt de reactie van de ander wat jouw boodschap betekent.
Is het zo simpel?
Ja en….. het vraagt vaardigheden en oefening .
Het levert een gezonde, constructieve interactie op, waar eenieder wel bij vaart.
Dus…. Ga jij voor transparantie? En laat jij je raken en/of durf jij je te laten raken door en in de transparantie van de ander?
Blijft voor mij nog wel de kwestie van het woord “kwetsbaarheid”.
Mijn mailbox staat open voor suggesties.
info@annekedurlinger.com